HYPSIPYLE IASONI
|
|
Litora Thessaliae reduci tetigisse carina
|
6.1
|
diceris auratae vellere dives ovis.
|
|
gratulor incolumi, quantum sinis; hoc tamen ipsum
|
|
debueram scripto certior esse tuo.
|
|
nam ne pacta tibi praeter mea regna redires,
|
5
|
cum cuperes, ventos non habuisse potes;
|
|
quamlibet adverso signatur epistula vento.
|
|
Hypsipyle missa digna salute fui.
|
|
Cur mihi fama prior de te quam littera venit:
|
|
isse sacros Marti sub iuga panda boves,
|
10
|
seminibus iactis segetes adolesse virorum
|
|
inque necem dextra non eguisse tua,
|
|
pervigilem spolium pecudis servasse draconem,
|
|
rapta tamen forti vellera fulva manu?
|
|
o ego, si possem timide credentibus ista
|
15
|
'ipse mihi scripsit' dicere, quanta forem!
|
|
Quid queror officium lenti cessasse mariti?
|
|
obsequium, maneo si tua, grande tuli!
|
|
barbara narratur venisse venefica tecum,
|
|
in mihi promissi parte recepta tori.
|
20
|
credula res amor est; utinam temeraria dicar
|
|
criminibus falsis insimulasse virum!
|
|
nuper ab Haemoniis hospes mihi Thessalus oris
|
|
venit et, ut tactum vix bene limen erat,
|
|
'Aesonides,' dixi, 'quid agit meus?' ille pudore
|
25
|
haesit in opposita lumina fixus humo.
|
|
protinus exilui tunicisque a pectore ruptis
|
|
'vivit? an,' exclamo, 'me quoque fata vocant?'
|
|
'vivit,' ait. timidum quod amat; iurare coegi.
|
|
vix mihi teste deo credita vita tua est.
|
30
|
Ut rediit animus, tua facta requirere coepi.
|
|
narrat aenipedes Martis arasse boves,
|
|
vipereos dentes in humum pro semine iactos,
|
|
et subito natos arma tulisse viros—
|
|
terrigenas populos civili Marte peremptos
|
35
|
inplesse aetatis fata diurna suae.
|
|
devictus serpens. iterum, si vivat Iason,
|
|
quaerimus; alternant spesque timorque vicem.
|
|
Singula dum narrat, studio cursuque loquendi
|
|
detegit ingenio vulnera nostra suo.
|
40
|
heu! ubi pacta fides? ubi conubialia iura
|
|
faxque sub arsuros dignior ire rogos?
|
|
non ego sum furto tibi cognita; pronuba Iuno
|
|
adfuit et sertis tempora vinctus Hymen.
|
|
at mihi nec Iuno, nec Hymen, sed tristis Erinys
|
45
|
praetulit infaustas sanguinolenta faces.
|
|
Quid mihi cum Minyis, quid cum Dodonide pinu?
|
|
quid tibi cum patria, navita Tiphy, mea?
|
|
non erat hic aries villo spectabilis aureo,
|
|
nec senis Aeetae regia Lemnos erat.
|
50
|
certa fui primo—sed me mala fata trahebant—
|
|
hospita feminea pellere castra manu;
|
|
Lemniadesque viros, nimium quoque, vincere norunt.
|
|
milite tam forti terra tuenda fuit!
|
|
Urbe virum iuvi, tectoque animoque recepi!
|
55
|
hic tibi bisque aestas bisque cucurrit hiemps.
|
|
tertia messis erat, cum tu dare vela coactus
|
|
inplesti lacrimis talia verba suis:
|
|
'abstrahor, Hypsipyle; sed dent modo fata recursus,
|
|
vir tuus hinc abeo, vir tibi semper ero.
|
60
|
quod tamen e nobis gravida celatur in alvo,
|
|
vivat, et eiusdem simus uterque parens!'
|
|
Hactenus, et lacrimis in falsa cadentibus ora
|
|
cetera te memini non potuisse loqui.
|
|
Ultimus e sociis sacram conscendis in Argo.
|
65
|
illa volat; ventus concava vela tenet;
|
|
caerula propulsae subducitur unda carinae;
|
|
terra tibi, nobis adspiciuntur aquae.
|
|
in latus omne patens turris circumspicit undas;
|
|
huc feror, et lacrimis osque sinusque madent.
|
70
|
per lacrimas specto, cupidaeque faventia menti
|
|
longius adsueto lumina nostra vident.
|
|
adde preces castas inmixtaque vota timori—
|
|
nunc quoque te salvo persoluenda mihi.
|
|
Vota ego persolvam? votis Medea fruetur!
|
75
|
cor dolet, atque ira mixtus abundat amor.
|
|
dona feram templis, vivum quod Iasona perdo?
|
|
hostia pro damnis concidat icta meis?
|
|
Non equidem secura fui semperque verebar,
|
|
ne pater Argolica sumeret urbe nurum.
|
80
|
Argolidas timui—nocuit mihi barbara paelex!
|
|
non expectata vulnus ab hoste tuli.
|
|
nec facie meritisque placet, sed carmina novit
|
|
diraque cantata pabula falce metit.
|
|
illa reluctantem cursu deducere lunam
|
85
|
nititur et tenebris abdere solis equos;
|
|
illa refrenat aquas obliquaque flumina sistit;
|
|
illa loco silvas vivaque saxa movet.
|
|
per tumulos errat passis discincta capillis
|
|
certaque de tepidis colligit ossa rogis.
|
90
|
devovet absentis simulacraque cerea figit,
|
|
et miserum tenuis in iecur urget acus—
|
|
et quae nescierim melius. male quaeritur herbis
|
|
moribus et forma conciliandus amor.
|
|
Hanc potes amplecti thalamoque relictus in uno
|
95
|
inpavidus somno nocte silente frui?
|
|
scilicet ut tauros, ita te iuga ferre coegit
|
|
quaque feros anguis, te quoque mulcet ope.
|
|
adde, quod adscribi factis procerumque tuisque
|
|
sese avet, et titulo coniugis uxor obest.
|
100
|
atque aliquis Peliae de partibus acta venenis
|
|
inputat et populum, qui sibi credat, habet:
|
|
'non haec Aesonides, sed Phasias Aeetine
|
|
aurea Phrixeae terga revellit ovis.'
|
|
non probat Alcimede mater tua—consule matrem—
|
105
|
non pater, a gelido cui venit axe nurus.
|
|
illa sibi a Tanai Scythiaeque paludibus udae
|
|
quaerat et a ripa Phasidos usque virum!
|
|
Mobilis Aesonide vernaque incertior aura,
|
|
cur tua polliciti pondere verba carent?
|
110
|
vir meus hinc ieras: cur non meus inde redisti?
|
|
sim reducis coniunx, sicut euntis eram!
|
|
si te nobilitas generosaque nomina tangunt—
|
|
en, ego Minoo nata Thoante feror!
|
|
Bacchus avus; Bacchi coniunx redimita corona
|
115
|
praeradiat stellis signa minora suis.
|
|
dos tibi Lemnos erit, terra ingeniosa colenti;
|
|
me quoque dotalis inter habere potes.
|
|
Nunc etiam peperi; gratare ambobus, Iason!
|
|
dulce mihi gravidae fecerat auctor onus.
|
120
|
felix in numero quoque sum prolemque gemellam,
|
|
pignora Lucina bina favente dedi.
|
|
si quaeris, cui sint similes, cognosceris illis.
|
|
fallere non norunt; cetera patris habent.
|
|
legatos quos paene dedi pro matre ferendos;
|
125
|
sed tenuit coeptas saeva noverca vias.
|
|
Medeam timui: plus est Medea noverca;
|
|
Medeae faciunt ad scelus omne manus.
|
|
Spargere quae fratris potuit lacerata per agros
|
|
corpora, pignoribus parceret illa meis?
|
130
|
hanc tamen o demens Colchisque ablate venenis,
|
|
diceris Hypsipyles praeposuisse toro.
|
|
turpiter illa virum cognovit adultera virgo;
|
|
me tibi teque mihi taeda pudica dedit.
|
|
prodidit illa patrem; rapui de clade Thoanta.
|
135
|
deseruit Colchos; me mea Lemnos habet.
|
|
Quid refert, scelerata piam si vincet et ipso
|
|
crimine dotata est emeruitque virum?
|
|
Lemniadum facinus culpo, non miror, Iason;
|
|
quamlibet ignavis iste dat arma dolor.
|
140
|
dic age, si ventis, ut oportuit, actus iniquis
|
|
intrasses portus tuque comesque meos,
|
|
obviaque exissem fetu comitante gemello—
|
|
hiscere nempe tibi terra roganda fuit!—
|
|
quo vultu natos, quo me, scelerate, videres?
|
145
|
perfidiae pretio qua nece dignus eras?
|
|
ipse quidem per me tutus sospesque fuisses—
|
|
non quia tu dignus, sed quia mitis ego.
|
|
paelicis ipsa meos inplessem sanguine vultus,
|
|
quosque veneficiis abstulit illa suis!
|
150
|
Medeae Medea forem! quodsi quid ab alto
|
|
iustus adest votis Iuppiter ille meis,
|
|
quod gemit Hypsipyle, lecti quoque subnuba nostri
|
|
maereat et leges sentiat ipsa suas;
|
|
utque ego destituor coniunx materque duorum,
|
155
|
a totidem natis orba sit illa viro!
|
|
nec male parta diu teneat peiusque relinquat—
|
|
exulet et toto quaerat in orbe fugam!
|
|
quam fratri germana fuit miseroque parenti
|
|
filia, tam natis, tam sit acerba viro!
|
160
|
cum mare, cum terras consumpserit, aera temptet;
|
|
erret inops, exspes, caede cruenta sua!
|
|
haec ego, coniugio fraudata Thoantias oro.
|
|
vivite, devoto nuptaque virque toro!
|
|