II
Iam fera Caesaribus Germania, totus ut orbis, 4.2.1
  victa potest flexo succubuisse genu,
altaque velentur fortasse Palatia sertis,
  turaque in igne sonent inficiantque diem,
candidaque adducta collum percussa securi 5
  victima purpureo sanguine pulset humum,
donaque amicorum templis promissa deorum
  reddere victores Caesar uterque parent;
et qui Caesareo iuvenes sub nomine crescunt,
  perpetuo terras ut domus illa regat, 10
cumque bonis nuribus pro sospite Livia nato
  munera det meritis, saepe datura, deis;
et pariter matres et quae sine crimine castos
  perpetua servant virginitate focos;
plebs pia cumque pia laetetur plebe senatus, 15
  parvaque cuius eram pars ego nuper, eques.
nos procul expulsos communia gaudia fallunt,
  famaque tam longe non nisi parva venit.
ergo omnis populus poterit spectare triumphos,
  cumque ducum titulis oppida capta leget, 20
vinclaque captiva reges cervice gerentes
  ante coronatos ire videbit equos,
et cernet vultus aliis pro tempore versos,
  terribiles aliis inmemoresque sui.
quorum pars causas et res et nomina quaeret, 25
  pars referet, quamvis noverit illa parum:
'hic, qui Sidonio fulget sublimis in ostro,
  dux fuerat belli, proximus ille duci.
hic, qui nunc in humo lumen miserabile fixit,
  non isto vultu, cum tulit arma, fuit. 30
ille ferox et adhuc oculis hostilibus ardens
  hortator pugnae consiliumque fuit.
perfidus hic nostros inclusit fraude locorum,
  squalida promissis qui tegit ora comis.
illo, qui sequitur, dicunt mactata ministro 35
  saepe recusanti corpora capta deo.
hic lacus, hi montes, haec tot castella, tot amnes
  plena ferae caedis, plena cruoris erant.
Drusus in his meruit quondam cognomina terris,
  quae bona progenies, digna parente, tulit. 40
cornibus hic fractis viridi male tectus ab ulva
  decolor ipse suo sanguine Rhenus erat.
crinibus en etiam fertur Germania passis,
  et ducis invicti sub pede maesta sedet,
collaque Romanae praebens animosa securi 45
  vincula fert illa, qua tulit arma, manu.'
hos super in curru, Caesar, victore veheris
  purpureus populi rite per ora tui,
quaque ibis, manibus circumplaudere tuorum,
  undique iactato flore tegente vias. 50
tempora Phoebea lauro cingetur 'io' que
  miles 'io' magna voce 'triumphe' canet.
ipse sono plausuque simul fremituque calentes
  quadriiugos cernes saepe resistere equos.
inde petes arcem, delubra faventia votis, 55
  et dabitur merito laurea vota Iovi.
haec ego summotus, qua possum, mente videbo:
  erepti nobis ius habet illa loci;
illa per inmensas spatiatur libera terras,
  in caelum celeri pervenit illa fuga; 60
illa meos oculos mediam deducit in Vrbem,
  immunes tanti nec sinit esse boni;
invenietque animus, qua currus spectet eburnos;
  sic certe in patria per breve tempus ero.
vera tamen capiet populus spectacula felix, 65
  laetaque erit praesens cum duce turba suo.
at mihi fingendo tantum longeque remotis
  auribus hic fructus percipiendus erit,
aque procul Latio diversum missus in orbem
  qui narret cupido, vix erit, ista mihi. 70
is quoque iam serum referet veteremque triumphum:
  quo tamen audiero tempore, laetus ero.
illa dies veniet, mea qua lugubria ponam,
  causaque privata publica maior erit.