MESSALINO
|
|
Ille domus uestrae primis uenerator ab annis
|
2.2.1
|
pulsus ad Euxini Naso Sinistra freti
|
|
mittit ab indomitis hanc, Messaline, salutem,
|
|
quam solitus praesens est tibi ferre, Getis.
|
|
Ei mihi, si lecto uultus tibi nomine non est
|
5
|
qui fuit et dubitas cetera perlegere!
|
|
Perlege nec mecum pariter mea uerba relega:
|
|
Vrbe licet uestra uersibus esse meis.
|
|
Non ego concepi, si Pelion Ossa tulisset,
|
|
clara mea tangi sidera posse manu,
|
10
|
nec nos Enceladi dementia castra secuti
|
|
in rerum dominos mouimus arma deos,
|
|
nec, quod Tydidae temeraria dextera fecit,
|
|
numina sunt telis ulla petita meis.
|
|
Est mea culpa grauis, sed quae me perdere solum
|
15
|
ausa sit et nullum maius adorta nefas.
|
|
Nil nisi non sapiens possum timidusque uocari:
|
|
haec duo sunt animi nomina uera mei.
|
|
Esse quidem fateor meritam post Caesaris iram
|
|
difficilem precibus te quoque iure meis,
|
20
|
quaeque tua est pietas in totum nomen Iuli,
|
|
te laedi, cum quis laeditur inde, putas.
|
|
Sed licet arma feras et uulnera saeua mineris,
|
|
non tamen efficies ut timeare mihi.
|
|
Puppis Achaemeniden Graium Troiana recepit,
|
25
|
profuit et Myso Pelias hasta duci.
|
|
Confugit interdum templi uiolator ad aram
|
|
nec petere offensi numinis horret opem.
|
|
Dixerit hoc aliquis tutum non esse: fatemur,
|
|
sed non per placidas it mea nauis aquas.
|
30
|
Tuta petant alii: fortuna miserrima tuta est;
|
|
nam timor euentu deterioris abest.
|
|
Qui rapitur . . . . . . . . . . . . .
|
|
porrigit <et> spinas duraque saxa . . . . .
|
|
accipitremque timens pennis trepidantibus ales
|
35
|
audet ad humanos fessa uenire sinus,
|
|
nec se uicino dubitat committere tecto
|
|
quae fugit infestos territa cerua canes.
|
|
Da, precor, accessum lacrimis, mitissime, nostris
|
|
nec rigidam timidis uocibus obde forem
|
40
|
uerbaque nostra fauens Romana ad numina perfer
|
|
non tibi Tarpeio culta Tonante minus
|
|
mandatique mei legatus suscipe causam,
|
|
nulla meo quamuis nomine causa bona est.
|
|
Iam prope depositus, certe iam frigidus, aeger
|
45
|
seruatus per te, si modo seruor, ero.
|
|
Nunc tua pro lassis nitatur gratia rebus
|
|
principis aeterni quam tibi praestat amor,
|
|
nunc tibi et eloquii nitor ille domesticus adsit
|
|
quo poteras trepidis utilis esse reis.
|
50
|
Viuit enim in uobis facundi lingua parentis
|
|
et res heredem repperit illa suum.
|
|
Hanc ego non ut me defendere temptet adoro:
|
|
non est confessi causa tuenda rei.
|
|
Num tamen excuses erroris origine factum
|
55
|
an nihil expediat tale mouere uide.
|
|
Vulneris id genus est quod, cum sanabile non sit,
|
|
non contrectari tutius esse puto.
|
|
Lingua, sile! Non est ultra narrabile quicquam.
|
|
Posse uelim cineres obruere ipse meos.
|
60
|
Sic igitur, quasi me nullus deceperit error,
|
|
uerba fac, ut uita quam dedit ipse fruar.
|
|
Cumque serenus erit uultusque remiserit illos
|
|
qui secum terras imperiumque mouent,
|
|
exiguam ne me praedam sinat esse Getarum
|
65
|
detque solum miserae mite precare fugae.
|
|
Tempus adest aptum precibus. Valet ille uidetque
|
|
quas fecit uires, Roma, ualere tuas.
|
|
Incolumis coniunx sua puluinaria seruat,
|
|
promouet Ausonium filius imperium.
|
70
|
Praeterit ipse suos animo Germanicus annos
|
|
nec uigor est Drusi nobilitate minor.
|
|
Adde nurus neptesque pias natosque nepotum
|
|
ceteraque Augustae membra ualere domus.
|
|
Adde triumphatos modo Paeonas, adde quietis
|
75
|
subdita montanae brachia Dalmatiae.
|
|
Nec dedignata est abiectis Illyris armis
|
|
Caesareum famulo uertice ferre pedem.
|
|
Ipse super currum placido spectabilis ore
|
|
tempora Phoebea uirgine nexa tulit,
|
80
|
quem pia uobiscum proles comitauit euntem,
|
|
digna parente suo nominibusque datis,
|
|
fratribus adsimilis quos proxima templa tenentis
|
|
Diuus ab excelsa Iulius aede uidet.
|
|
His Messalinus quibus omnia cedere debent
|
85
|
primum laetitiae non negat esse locum.
|
|
Quicquid ab his superest uenit in certamen amoris,
|
|
hac hominum nulli parte secundus erit.
|
|
Hanc colet ante diem qua, quae decreta merenti,
|
|
uenit honoratis laurea digna comis.
|
90
|
Felices quibus o licuit spectare triumphos
|
|
et ducis ore deos aequiperante frui!
|
|
At mihi Sauromatae pro Caesaris ore uidendi
|
|
terraque pacis inops undaque uincta gelu.
|
|
Si tamen haec audis et uox mea peruenit istuc,
|
95
|
sit tua mutando gratia blanda loco.
|
|
Hoc pater ille tuus primo mihi cultus ab aeuo,
|
|
si quid habet sensus umbra diserta, petit.
|
|
Hoc petit et frater, quamuis fortasse ueretur
|
|
seruandi noceat ne tibi cura mei.
|
100
|
Tota domus rogat hoc nec tu potes ipse negare
|
|
et nos in turbae parte fuisse tuae.
|
|
Ingenii certe quo nos male sensimus usos
|
|
Artibus exceptis saepe probator eras,
|
|
nec mea, si tantum peccata nouissima demas,
|
105
|
esse potest domui uita pudenda tuae.
|
|
Sic igitur uestrae uigeant penetralia gentis
|
|
curaque sit superis Caesaribusque tui.
|
|
Mite, sed iratum merito mihi numen adora,
|
|
eximar ut Scythici de feritate loci.
|
110
|
Difficile est, fateor, sed tendit in ardua uirtus
|
|
et talis meriti gratia maior erit.
|
|
Nec tamen Aetnaeus uasto Polyphemus in antro
|
|
accipiet uoces Antiphatesue tuas,
|
|
sed placidus facilisque parens ueniaeque paratus
|
115
|
et qui fulmineo saepe sine igne tonat,
|
|
qui, cum triste aliquid statuit, fit tristis et ipse
|
|
cuique fere poenam sumere poena sua est.
|
|
Victa tamen uitio est huius clementia nostro
|
|
uenit et ad uires ira coacta suas.
|
120
|
Qui quoniam patria toto sumus orbe remoti
|
|
nec licet ante ipsos procubuisse deos,
|
|
quos colis ad superos haec fer mandata sacerdos,
|
|
adde sed et proprias ad mea uerba preces.
|
|
Sic tamen haec tempta, si non nocitura putabis.
|
125
|
Ignosces: timeo naufragus omne fretum.
|
|