SATVRA II
|
|
Hunc, Macrine, diem numera meliore lapillo,
|
2.1
|
qui tibi labentis apponet candidus annos.
|
|
funde merum genio. non tu prece poscis emaci
|
|
quae nisi seductis nequeas committere diuis;
|
|
at bona pars procerum tacita libabit acerra.
|
5
|
haut cuiuis promptum est murmurque humilisque susurros
|
|
tollere de templis et aperto uiuere uoto.
|
|
'mens bona, fama, fides', haec clare et ut audiat hospes;
|
|
illa sibi introrsum et sub lingua murmurat: 'o si
|
|
ebulliat patruus, praeclarum funus!' et 'o si
|
10
|
sub rastro crepet argenti mihi seria dextro
|
|
Hercule! pupillumue utinam, quem proximus heres
|
|
inpello, expungam; nam et est scabiosus et acri
|
|
bile tumet. Nerio iam tertia conditur uxor.'
|
|
haec sancte ut poscas, Tiberino in gurgite mergis
|
15
|
mane caput bis terque et noctem flumine purgas.
|
|
heus age, responde (minimum est quod scire laboro)
|
|
de Ioue quid sentis? estne ut praeponere cures
|
|
hunc—cuinam? cuinam? uis Staio? an—scilicet haeres?
|
|
quis potior iudex puerisue quis aptior orbis?
|
20
|
hoc igitur quo tu Iouis aurem inpellere temptas
|
|
dic agedum Staio. 'pro Iuppiter, o bone' clamet
|
|
'Iuppiter!' at sese non clamet Iuppiter ipse?
|
|
ignouisse putas quia, cum tonat, ocius ilex
|
|
sulpure discutitur sacro quam tuque domusque?
|
25
|
an quia non fibris ouium Ergennaque iubente
|
|
triste iaces lucis euitandumque bidental,
|
|
idcirco stolidam praebet tibi uellere barbam
|
|
Iuppiter? aut quidnam est qua tu mercede deorum
|
|
emeris auriculas? pulmone et lactibus unctis?
|
30
|
ecce auia aut metuens diuum matertera cunis
|
|
exemit puerum frontemque atque uda labella
|
|
infami digito et lustralibus ante saliuis
|
|
expiat, urentis oculos inhibere perita;
|
|
tunc manibus quatit et spem macram supplice uoto
|
35
|
nunc Licini in campos, nunc Crassi mittit in aedis:
|
|
'hunc optet generum rex et regina, puellae
|
|
hunc rapiant; quidquid calcauerit hic, rosa fiat.'
|
|
ast ego nutrici non mando uota. negato,
|
|
Iuppiter, haec illi, quamuis te albata rogarit.
|
40
|
poscis opem neruis corpusque fidele senectae.
|
|
esto age. sed grandes patinae tuccetaque crassa
|
|
adnuere his superos uetuere Iouemque morantur.
|
|
rem struere exoptas caeso boue Mercuriumque
|
|
arcessis fibra: 'da fortunare Penatis,
|
45
|
da pecus et gregibus fetum.' quo, pessime, pacto,
|
|
tot tibi cum in flamma iunicum omenta liquescant?
|
|
et tamen hic extis et opimo uincere ferto
|
|
intendit: 'iam crescit ager, iam crescit ouile,
|
|
iam dabitur, iam iam'—donec deceptus et exspes
|
50
|
nequiquam fundo suspiret nummus in imo.
|
|
si tibi creterras argenti incusaque pingui
|
|
auro dona feram, sudes et pectore laeuo
|
|
excutiat guttas laetari praetrepidum cor.
|
|
hinc illud subiit, auro sacras quod ouato
|
55
|
perducis facies. 'nam fratres inter aenos,
|
|
somnia pituita qui purgatissima mittunt,
|
|
praecipui sunto sitque illis aurea barba.'
|
|
aurum uasa Numae Saturniaque inpulit aera
|
|
Vestalisque urnas et Tuscum fictile mutat.
|
60
|
o curuae in terris animae et caelestium inanis,
|
|
quid iuuat hoc, templis nostros inmittere mores
|
|
et bona dis ex hac scelerata ducere pulpa?
|
|
haec sibi corrupto casiam dissoluit oliuo,
|
|
haec Calabrum coxit uitiato murice uellus,
|
65
|
haec bacam conchae rasisse et stringere uenas
|
|
feruentis massae crudo de puluere iussit.
|
|
peccat et haec, peccat, uitio tamen utitur. at uos
|
|
dicite, pontifices, in sancto quid facit aurum?
|
|
nempe hoc quod Veneri donatae a uirgine pupae.
|
70
|
quin damus id superis, de magna quod dare lance
|
|
non possit magni Messalae lippa propago?
|
|
conpositum ius fasque animo sanctosque recessus
|
|
mentis et incoctum generoso pectus honesto.
|
|
haec cedo ut admoueam templis et farre litabo.
|
75
|