sed repente quasi destruente fortuna constantiam 100.3.1
meam eiusmodi vox super constratum puppis conge-
muit: 'ergo me derisit?' et haec quidem virilis et paene 4.1
auribus meis familiaris animum palpitantem percussit.
ceterum eadem indignatione mulier lacerata ulterius
excanduit et 'si quis deus manibus meis' inquit 'Gito-
na imponeret, quam bene exulem exciperem'. uterque 5.1
nostrum tam inexpectato ictus sono amiserat sangui-
nem. ego praecipue quasi somnio quodam turbulento
circumactus diu vocem collegi tremebundisque mani-
bus Eumolpi iam in soporem labentis laciniam duxi et 5
'per fidem' inquam 'pater, cuius haec navis est, aut
quos vehat dicere potes?' inquietatus ille moleste tulit 6.1
et 'hoc erat' inquit 'quod placuerat tibi, ut subter
constratum navis occuparemus secretissimum locum,
ne nos patereris requiescere? quid porro ad rem perti- 7.1
net, si dixero Licham Tarentinum esse dominum hu-
iusce navigii, qui Tryphaenam exulem Tarentum fe-
rat?' intremui post hoc fulmen attonitus, iuguloque 101.1.1
detecto 'aliquando' inquam 'totum me, Fortuna, vi-
cisti'. nam Giton quidem super pectus meum positus
diu animam egit. deinde ut effusus sudor utriusque 2.1
spiritum revocavit, comprehendi Eumolpi genua et
'miserere' inquam 'morientium, id est pro consortio
studiorum commoda manum; mors venit, quae nisi
per te <non> licet, potest esse pro munere'. inundatus 3.1
hac Eumolpus invidia iurat per deos deasque se neque
scire quid acciderit nec ullum dolum malum consilio
adhibuisse, sed mente simplicissima et vera fide in
navigium comites induxisse, quo ipse iam pridem fue- 5
rit usurus. 'quae autem hic insidiae sunt' inquit 'aut 4.1
quis nobiscum Hannibal navigat? Lichas Tarentinus,
homo verecundissimus et non tantum huius navigii
dominus quod regit, sed fundorum etiam aliquot et
familiae negotiantis, onus deferendum ad mercatum 5
conducit. hic est Cyclops ille et archipirata, cui vectu- 5.1
ram debemus; et praeter hunc Tryphaena, omnium
feminarum formosissima, quae voluptatis causa huc
atque illuc vectatur.' 'hi sunt' inquit Giton 'quos fugi- 6.1
mus' simulque raptim causas odiorum et instans peri-
culum trepidanti Eumolpo exponit. confusus ille et 7.1
consilii egens iubet quemque suam sententiam prome-
re et 'fingite' inquit 'nos antrum Cyclopis intrasse.
quaerendum est aliquod effugium, nisi naufragium
†ponimus† et omni nos periculo liberamus.' 'immo' 8.1
inquit Giton 'persuade gubernatori ut in aliquem por-
tum navem deducat, non sine praemio scilicet, et affir-
ma ei impatientem maris fratrem tuum in ultimis esse.
poteris hanc simulationem et vultus confusione et la- 5
crimis obumbrare, ut misericordia permotus guberna-
tor indulgeat tibi.' negavit hoc Eumolpus fieri posse, 9.1
'quia magna' inquit 'navigia portubus se curvatis insi-
nuant, nec tam cito fratrem defecisse veri simile erit.
accedit his quod forsitan Lichas officii causa visere 10.1
languentem desiderabit. vides quam valde nobis expe-
diat ultro dominum ad fugientes accersere. sed finge 11.1
navem ab ingenti posse cursu deflecti et Licham non
utique circumiturum aegrorum cubilia: quomodo
possumus egredi nave, ut non conspiciamur a cunctis?
opertis capitibus an nudis? opertis, et quis non dare 5
manum languentibus volet? nudis, et quid erit aliud
quam se ipsos proscribere?' 'quin potius' inquam ego 102.1.1
'ad temeritatem confugimus et per funem lapsi de-
scendimus in scapham praecisoque vinculo reliqua
fortunae committimus? nec ego in hoc periculum Eu- 2.1
molpon arcesso. quid enim attinet innocentem alieno
periculo imponere? contentus sum, si nos descenden-
tes adiuverit casus.' 'non imprudens' inquit 'consi- 3.1
lium' Eumolpos 'si aditum haberet. quis enim non
euntes notabit? utique gubernator, qui pervigil nocte
siderum quoque motus custodit. et utcumque imponi 4.1
vel <nil> dormienti posset, si per aliam partem navis
fuga quaereretur: nunc per puppim, per ipsa guberna-
cula delabendum est, a quorum regione funis descen-
dit [qui scaphae custodiam tenet]. praeterea illud mi- 5.1
ror, Encolpi, tibi non succurrisse, unum nautam sta-
tionis perpetuae interdiu noctuque iacere in scapha,
nec posse inde custodem nisi aut caede expelli aut
praecipitari viribus. quod an fieri possit interrogate 6.1
audaciam vestram. nam quod ad meum quidem comi-
tatum attinet, nullum recuso periculum quod salutis
spem ostendit. nam sine causa [quidem] spiritum tam- 7.1
quam rem vacuam impendere ne vos quidem existimo
velle. videte numquid hoc placeat: ego vos in duas iam 8.1
pelles coniciam vinctosque loris inter vestimenta pro
sarcinis habebo, apertis scilicet aliquatenus labris, qui-
bus et spiritum recipere possitis et cibum. conclamabo 9.1
deinde nocte servos poenam graviorem timentes prae-
cipitasse se in mare. deinde cum ventum fuerit in
portum, sine ulla suspicione pro sarcinis vos efferam.'
'ita vero' inquam ego 'tamquam solidos alligaturus, 10.1
quibus non soleat venter iniuriam facere? an tamquam
eos qui sternutare non soleamus nec stertere? an quia
hoc genus furti semel [mea] feliciter cessit? sed finge 11.1
una die vinctos posse durare: quid ergo si diutius aut
tranquillitas nos tenuerit aut adversa tempestas? quid
facturi sumus? vestes quoque diutius vinctas ruga 12.1
consumit, et chartae alligatae mutant figuram. iuve-
nes adhuc laboris expertes statuarum ritu patiemur
pannos et vincla?' *
'adhuc aliquod iter salutis quaerendum est. inspicite 13.1
quod ego inveni. Eumolpus tamquam litterarum stu-
diosus utique atramentum habet. hoc ergo remedio
mutemus colores a capillis usque ad ungues. ita tam-
quam servi Aethiopes et praesto tibi erimus sine tor- 5
mentorum iniuria hilares et permutato colore impone-
mus inimicis.' 'quidni?' inquit Giton 'etiam circumci- 14.1
de nos, ut Iudaei videamur, et pertunde aures, ut
imitemur Arabes, et increta facies, ut suos Gallia cives
putet: tamquam hic solus color figuram possit perver-
tere et non multa una oporteat consentiant, ut omni 5
ratione mendacium constet. puta infectam medicami- 15.1
ne faciem diutius durare posse; finge nec aquae asper-
ginem imposituram aliquam corpori maculam nec ves-
tem atramento adhaesuram, quod frequenter etiam
non accersito ferrumine infigitur: age, numquid et 5
labra possumus tumore taeterrimo implere? numquid
et crines calamistro convertere? numquid et frontes
cicatricibus scindere? numquid et crura in orbem pan-
dere? numquid et talos ad terram deducere? numquid
<et> barbam peregrina ratione figurare? color arte 10
compositus inquinat corpus, non mutat. audite quid 16.1
timenti succurrerit: praeligemus vestibus capita et nos
in profundum mergamus.' 'nec istud dii hominesque 103.1.1
patiantur' Eumolpus exclamat 'ut vos tam turpi exitu
vitam finiatis. immo potius facite quod iubeo. mer-
cennarius meus, ut ex novacula comperistis, tonsor
est: hic continuo radat utriusque non solum capita sed 5
etiam supercilia. sequar ego frontes notans inscriptio- 2.1
ne sollerti, ut videamini stigmate esse puniti. ita eae-
dem litterae et suspicionem declinabunt quaerentium
et vultus umbra supplicii tegent.'