fortior ominibus movit Mavortia signa 123.1.183
    Caesar et insolitos gressu prior occupat ausus.
    prima quidem glacies et cana vincta pruina 185
    non pugnavit humus mitique horrore quievit.
    sed postquam turmae nimbos fregere ligatos
    et pavidus quadrupes undarum vincula rupit,
    incaluere nives. mox flumina montibus altis
    undabant modo nata, sed haec quoque—iussa putares— 190
    stabant, et vincta fluctus stupuere ruina,
    et paulo ante lues iam concidenda iacebat.
    tum vero male fida prius vestigia lusit
    decepitque pedes; pariter turmaeque virique
    armaque congesta strue deplorata iacebant. 195
    ecce etiam rigido concussae flamine nubes
    exonerabantur, nec rupti turbine venti
    derant aut tumida confractum grandine caelum.
    ipsae iam nubes ruptae super arma cadebant,
    et concreta gelu ponti velut unda ruebat. 200
    victa erat ingenti tellus nive victaque caeli
    sidera, victa suis haerentia flumina ripis;
    nondum Caesar erat, sed magnam nixus in hastam
    horrida securis frangebat gressibus arva,
    qualis Caucasea decurrens arduus arce 205
    Amphitryoniades, aut torvo Iuppiter ore,
    cum se verticibus magni demisit Olympi
    et periturorum disiecit tela Gigantum.
      dum Caesar tumidas iratus deprimit arces,
    interea volucer motis conterrita pinnis 210
    Fama volat summique petit iuga celsa Palati
    atque hoc †Romano† tonitru ferit omnia †signa†:
    iam classes fluitare mari totasque per Alpes
    fervere Germano perfusas sanguine turmas.
    arma, cruor, caedes, incendia totaque bella 215
    ante oculos volitant. ergo pulsata tumultu
    pectora perque duas scinduntur territa causas.
    huic fuga per terras, illi magis unda probatur
    et patria pontus iam tutior; est magis arma
    qui temptare velit fatisque iubentibus uti. 220
    ac velut ex alto cum magnus inhorruit auster 233
    et pulsas evertit aquas, non arma ministris,
    non regimen prodest, ligat alter pondera pinus, 235
    alter tuta sinus tranquillaque litora quaerit: . . .
    hic dat vela fugae Fortunaeque omnia credit.
    [quantum quisque timet, tantum fugit ocior ipse.] 221
    hos inter motus populus, miserabile visu,
    quo mens icta iubet, deserta ducitur urbe.
    gaudet Roma fuga, debellatique Quirites
    rumoris sonitu maerentia tecta relinquunt. 225
    ille manu pavida natos tenet, ille penates
    occultat gremio deploratumque relinquit
    limen et absentem votis interficit hostem.
    sunt qui coniugibus maerentia pectora iungant,
    grandaevosque patres . . . 230a
    onerisque ignara iuventus
    id pro quo metuit, tantum trahit. omnia secum 231
    hic vehit imprudens praedamque in proelia ducit.
    quid tam parva queror? gemino cum consule Magnus, 238
    ille tremor Ponti saevique repertor Hydaspis
    et piratarum scopulus, modo quem ter ovantem 240
    Iuppiter horruerat, quem fracto gurgite Pontus
    et veneratus erat submissa Bosphoros unda,
    pro pudor, imperii deserto nomine fugit,
    ut Fortuna levis Magni quoque terga videret.